Doğrulmak, ayağa kalkmak anlamlı kıyam kökünden gelir takvim sözcüğü.. Aynı kökten gelir kıvam da.. Ki doğru olmak, dik durmak kök anlamını taşır içerisinde..
Vahyi habercilerden öğrendiğimize göre, insan, hayatı anlama, bilme yetisi, akıl, vicdan sahibi olarak doğrulan, dik duran en güzel kıvamda / ahseni takvim yaratılmıştı.. Ve fakat mal mülk, makam mevki vb hırsıyla alçağa yönelerek eğilince, esfeli safilin /en sefaletinden sefilliğedüşmüştü..Özetle, dik durmaktı insani olan, boyun eğmek değil!
Gündelik dilde takvim, zamanı yıllara, aylara, günlere ayıran yöntem olarak kullanılır.. Yılları, ayları, günleri doğru gösteren doğrultuda hazırlanır takvimler..
Miladi geçmişle Hicri gelecek arasında asılı duran ömür takvimimizden sakladığımız yapraklar, tarihsel hatırasını üzerinde taşıyan albümden fotoğraflar örneğidir.. İçinde renkler, sesler, nefeslerin olduğu yaşam tanıklarımızdır onlar..
Mesela? Mesela, kitap sayfaları arasında sakladığımız çocuklarımızın doğduğu güne ait yapraklar.. Peki, acaba niçin saklarız çocukların doğduğu güne ait takvim yapraklarını kitaplarda? Çocuklarımızın kitaplar içinde büyümesi umudumuzu yaşatabilmek için olabilir.. İnsanlığımızın kitabını çocuklarda okumak için belki de..
“Tanrı’nın insanlardan ümidini kesmediğinin kanıtıdır” diyor bilgeler doğan her çocuk için.. Tanrı’nın rahmet okyanusundan bir merhamet vaadidir bizlere her çocuk bu anlamda.. Dolayısıyla her çocuk, insanca yaşam kıvamlı takvimimizden bir duadır Tanrı’ya..
Hangi kıvamda akar takvimlerin yapraklarında zaman? Dinlerken mesela, “Geçsin günler, haftalar, aylar, mevsimler, yıllar, Zaman sanki bir rüzgâr ve bir su gibi aksın.. Sen gözlerimde bir renk, kulaklarımda bir ses; Ve içimde bir nefes olarak kalacaksın” dizeli şarkıyı; gözlerimizde renk, kulaklarımızda ses ve içimizde nefes olarak kalan hatıralarımızdan hareketle“ahseni takvim” kıvamında akar diyebiliriz..
Ve fakat ah! Niçin ah? İnsani yaşamın kavramsal anlamı bağlamındaen güzel kıvamlı hatıralarımızın akışını kesiyor çünkü tarihsel süreçte içine düştüğümüz en sefaletinden sefilliğe insanlık dışı durumlarımız.. Ki, “asrın içinde yaşadığımız hüsranların” gerçeği bağlamında toplumcu yorumcular bu durumu, “kısa vadede kâr ve haz, uzun vadede acı ve yıkım getiren” kapitalizm kavramıyla özetliyor..
“Ahseni takvim” kıvamında insani bir hayat, yalnız “kal (söz) değil, hal ehli olarak” yaşamaktır aynı zamanda.. Barış, kardeşlik, yardımlaşma, dayanışma, paylaşmayı içeren insani bir hayatı bizatihi yaşayabilmektir yani.. Kınayanın kınamasından korkmadan dik durarak, başımızda dikenli taç, sırtımızda çarmıh taşıyarak yaşamayı göze alabilmektir gerçek anlamıyla.. Özetle, “teorik yorumlamak yetmez, asıl sorun insani olmayan durumları, insani olanla değiştirebilmek” pratiği gerçeğinde yaşayabilmektir.. Bu gerçeğe yaşamı ile tanık olan, duyumsamıştır elbette Hakkın, hakikatin sesini de..
G.Gadamer, Roma Valisi Pilatus’un, iki bin yıl önce Hz. İsa’ya sorduğu “Gerçek nedir?” sorusuyla başlar “Hakikat Nedir” adlı incelemesine ve yanıtını (cereyan ettiği tarihsel durumun anlamı içinde kendiliğinden anlaşılan) şeklinde paranteze alır mesela..
Başucu kitabımın sayfaları arasından bir takvim yaprağı.. Üzerindeki notta; “Nehircan doğdu, Allah muammer etsin” yazıyor.. Miladi takvimlerdeki tarih; 24 Aralık 1999.. Kutluyorum “ahseni takvim” kıvamında bir ömür dileğiyle bizim Nehircan’ın doğum gününü..
Milat sözcüğü, Hz. İsa’nın doğumunu niteler tarihte.. Hz. İsa’nın doğumu başlangıç kabul edilerek çizilir tarih şeritlerinde zaman.. Ve milattan önce, sonra denilerek tarihlenir takvimler.. Milat anlamıyla Noel olarak adlandırılır. Hz. İsa’nın doğum günü.. Ansiklopedilerin Noel maddesinde şu açıklama var: “Hz. İsa’nın doğumu onuruna kutlanan Hıristiyan Yortusu..Aralık ayının 24. gününü 25. güne bağlayan gece, Noel olarak kabul edilir.” Kutluyorum Hıristiyan yurttaşlarımızın “Noel Bayramını” insanlığımızın “ahseni takvim” kıvamında bir hayatı barış içinde yaşayabilme dileklerimle..
Yenilediğim takvimde, (kemoterapi gördüğüm bu günler gerçeğini paranteze alarak) gözlerimde renk, kulaklarımda ses ve içimde nefes olarak kalacak “ahseni takvim” kıvamında günleri yaşayabilmek umudumu paylaşarak kutluyorum yeni yılınızı..
Selam ve saygılar… (23 Aralık 2019)
