*Sayfa No:113- Belge No:110- 1. Ağustos.1920 (Amiral F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… İstanbul’da vaziyet karışık… Şeyhülislam ve Ticaret Bakanı geçen yıl Konya valisi idi, milliyetçilerin baş düşmanı ve Damat Ferit yerinde kalabilirse bize çok faydalı olabilirler. Fakat halk çok muhalefet gösterirse, onları tutmanın yararı yoktur.”
*Sayfa No: 146 – Belge No:144- 23.Eylül.1920 (Mr. Ryan’ın Anadolu Milli Hareketi hakkındaki notu)
“…Türkler yapılan sulhu çok sert ve adaletsiz buldular. İstanbul hükümeti son derece zayıf ve iflas etmiş durumdadır. Milliyetçiler de zayıf, Yunanlılar ise zırhlar içinde pırıl-pırıl ve hazır… İtalyanlar politik ve ekonomik bakımdan Türkiye’yi emmek istiyorlar. Kürtlerin, Türklerden ayrılmaları çok güç… Böyle olmakla beraber majestenin hükümeti Kürtleri Kemalistlere karşı kullanabilir. Anadolu’yu milliyetçiler karşı cesaretlendirmeliyiz. Halkın milliyetçilerden bıkkın olduğu teorisini yaymalıyız. Ferit Paşa (Başbakan) Anadolu’ya bir grup gönderip kendi halkı kandırmaya çalışacak…”
*Sayfa No:151,154-Belge No:147,150-1-4.Ekim.1920 ( Amiral Sir F.de Robeck’ten Lord Curzon’a)
“… Damat Ferit (Başbakan) şahsi emniyetinden, Sultan’ın emniyetinden ve kendi adamlarının emniyetinden korkmaktadır. Eğer milliyetçiler Türkiye’de idareyi ele geçirirlerse, kendisinin ve Sultan’ın hayatının himayemiz altında olduğunu söylememe izin verir misiniz? Ferit <Sultan’a etki eden tek insan olduğunu ve İngiliz dostluğunu kendisinin yarattığını> söylüyor. Damat Ferit’in istifası halinde O’nun ve Sultan’ın yurt dışına şerefli bir şekilde çıkmasını sağlamalıyız… Sultan tahtını terk ederse, O’na Türkiye’den çıkması için gereken her türlü yardımı yaparım.”
*Sayfa No:157-Belge No:152- 5.Ekim.1920 ( Venizelos’tan Llyod George’a)
“… Türk hükümetinin Mustafa Kemal’i ortadan kaldıramayacağına kanaat getirdim… Mustafa Kemal’e karşı tedbir olarak: <Bütün Türkleri İstanbul’dan atalım, Karadeniz’de Pontus Rum Devletini kuralım. Bunlar İslâmiyet’e karşıdır…>
*Sayfa No:163-Belge No:161- 23. Ekim.1920 (Lord Curzon’dan Lord Derby’e)
“… Damat Ferit istifa etti, şimdi yeni başbakanı ve Sultan’ı elde etmeliyiz.”
*Sayfa No:181-Belge No: 179-22.Kasım.1920 (Sir H.Rumbolt’dan Lord Curzon’a)
“… İzmir’den gelen askeri raporlar iyi değil. Yunanlılar bile askeri disiplinleri olmadığını itiraf ediyorlar. 3. birliğin komutanı Kondylis Salihli’den kömür vagonlarının altına saklanarak kaçmış, öyle görünüyor ki Yunanlılar tek başlarına bu işi yürütemeyecekler.”
*Sayfa No:193-Belge No:186-27.Kasım.1920 (Sir H.Rumbolt’dan Lord Curzon’a)
“… Eğer çok şiddetle askeri harekâta geçmezsek milliyetçiler üstünlüğü ele geçirecekler… Biz, kendimizi Bolşevizm’e karşı İslâm’ın koruyucusu gibi göstermeliyiz… Ayrıca, şimdiye kadar Rusları İslâm dünyasının düşmanı zanneden İslâm dünyası yavaş-yavaş uyanıp gerçek düşmanlarının İngiltere olduğun anlamaya başladı.”
*Sayfa No: 208-Belge No:200- 20.Aralık.1920 (Lord Hardinge’den Lord Curzon’a)
“… Emir Faysal, Yunanlıların Türklere karşı çarpışmalarını teşvik ediyor.”
*Sayfa No:772-Belge No:517- 21.Eylül.1919 (Amiral Sir F. Robeck’den Lord Curzon’a)
Aydın ilinde İngiliz uyruklu kişilerin çıkarlarını ve kuruluşlarını veriyorum: 1.Demiryolları Aydın Osmanlı Kumpanyası, 2.Gaz Osmanlı Gaz Şirketi, 3.Madenler Çakmaktaşı Şirketi. Abbot’s Emery Mines Ltd., 4.Madenler Edward Hadkinson, 5.Altın Madeni P.G. Barff ve Şirketi, 6.Krom Madeni Peterson ve Şirketi, 7.Gümüş Madeni Edward Hadkinson, 8.Muhtelif Mr. Wilson, 9.Kömür ve Demir Madenleri Torbalı civarında 3 Kömür madeni, Ayazmada Demir Madeni, 10.Civa Madeni J. W. Whittnall, 11.Kireç taşı Edward Hadkinson, 12.Mermer Madeni Alfred Charnaud, 13.Memer Madeni C. H. Wilkin, 14.Kalamin C. Wittnall ve oğulları, 15.Krom Madeni Peterson ve oğulları,
Aydın’ın dışındaki İngiliz çıkarlarını bildiriyorum: Kuruluşlar; 1.Osmanlı Bankası, 2.Türkiye Milli Bankası, 3.Mersin-Adana Demiryolu “ Bazı hisseleri”, 4.Boraks Şirketi, 5.Keşan Kömür Madenleri (Egedeki Kömür Madenleri), 6.Bursa civarındaki krom madeni: Peterson ve ortakları, 7.Troad’di Altın Madeni: Alexsadr Hill, 8.Trabzon civarındaki Bakır Madeni ( 4 ayrı şirket), 9.Mermer Ocakları, 10.İstanbuldaki Soğukhava Şirketi, 11.İstanbul’daki Telefon Şirketi, 12.İstanbul’daki Doklar, 13.İstanbul’daki Pamuklu Fabrikaları.
1.Foundry Alfred Sanson, 2.Yağ presi Albert Smith (Bergama), 3.Yağ presi R. Hadkinson (Aydın), 4.Un Değirmeni Whiteman (Menemen), 5.Valonia Ekstresi Fab. C. Wittnal ve oğulları, 6.Demir işleri D. Essingnis, 7.Foundry Rankin ve Demas, 8.Foundry Risse Kardeşler, 9.Halılar Şark Halı İmalathanesi, 10.Boya işleri Peterson ve oğulları
Beş gün boyunca sabır ve metanetle araştırma yazımı takip ettiğinizden dolayı sizlere teşekkür ederim. 1919-1920 tarihleri arasında yazılan bu belgelerin gerçek olduğuna ben şahsen inanıyorum. Şu hiçbir zaman unutulmamalıdır. Türkün düşmanı bir değil bin bir tanedir. O yüzden bizim dostumuz yine ‘Biz’iz!
SON
