Medeniyet Dediğin…

Bugün 12 Mart.. İstiklal Marşımızın, 1921 yılında Milli Marşımız olarak kabul edildiği gün.. “Ben berceste mısraı buldum / Hey ömrümce söylerim” dizeleriyle başlıyor Enver Gökçe, “Dost” başlıklı şiirine.. Edebiyatta yüksek anlam taşıyan mısralara deniyor berceste..

97 yıl önce, dosta düşmana karşı söylediğimiz, yüz yıla yakın söylemekte olduğumuz ve ilelebet söylemeye devam edeceğimiz her mısraı bir berceste olan İstiklal Marşımızın dördüncü kıtasında geçiyor başlıktaki “sorunlu” betimleme..

Başlıktaki sorunun içeriğine geçmeden bir hatırlatma: Emperyalizmin ABD’li teorisyenlerinden Huntington, ‘Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması’ adlı kitabında, İslam da dahil tüm Doğu medeniyetlerini düşman ilan ediyor..

‘Medeniyetler Çatışması’ söylemi, Batının sömürgecilik kültürü üzerinden oluşturduğu ekonomik, bilimsel, teknolojik, edebi, felsefi, sosyolojik, megaloman hegemonyasını kabul ettirmek üzere; Doğuyu yeniden sömürgeleştirme ameliyesi olabilir mi? Ortadoğu coğrafyasına baktığımızda sorunun yanıtını görebiliriz.. Bu halde Akif şairimizin İstiklal Marşımızda, “Medeniyet Dediğin…” derken kastettiği sorunun, aslında ’emperyalizmle yüzleşmek’ sorunu olduğunu söyleyebilir ve sorgulayarak yüzleşebiliriz..

Kendilerini “Medeni Batı” olarak tanımlayan sömürgeci ülkelere göre barbarlık hep Doğu’ya ait oluyor!  Örneğin; Osmanlı, “kültürde, bilimde, teknikte” dünya uygarlığının zirvesinde olsa da, ‘medeni batının’ doğusunda kalıyor, dolayısıyla barbar oluyor..

Ya, “medeni batının” en batısında, dünya uygarlığının zirvesindeki Endülüs? Onlar da doğudan geliyor.. Dolayısıyla onlar da barbar oluyor! Mesela? Mesela, Endülüs’te,  muazzam bir medeniyet kenti Granata, “Dünya uygarlığının zirvesindeki barbarlar!” tarafından inşa ediliyor.. Kent, 1492 yılında medeni batının eline geçiyor.. Medeni batı, kenti inşa eden barbarları milyonlarca kitabıyla birlikte yakıyor!

Granata’nın yakılıp yıkıldığı 1492 yılında Kolomb, ilk doğu seferine batıdan yelken açıyor.. Bilinmeyen batıya yelken açarak bilinen ipek, altın, baharat,  refah, zenginlik diyarı doğuya ulaşacağını düşünüyor.. Sömürüye yelken açacak gemi ve düşlediği Doğu zenginliğini yağmalama düşüncesine yol arkadaşı bulmada epey zorluk çeken Kolomb, “günlüğüne” düştüğü notta şöyle diyor: “Benimle kimse bilinmeyen denizlere açılmak istemiyordu. Nihayet ilk adım, bir hapishaneden geldi. Bu yolculuğa çıkma karşılığında özgürlük vaat edilen beş on arsız, hırsız, uğursuz!” (Keşifler Tarihi Ansiklopedisi, s.165) Yüzleşmeye devam: “İspanya’dan erzak taşıyan konvoy, Kolomb’a ulaşıyor.. Gemilerin altın ve  gümüşle doldurup gönderilmesi gerekiyor.. Kolomb, barbar yerlilerden erkek kadın beş yüz tanesini seçerek gemiyle medeni Sevilla pazarlarında satılmak üzere gönderiyor..

Medeni batının batısındaki; kültür, bilim, teknikte uygarlığın simgesi barbar doğulular(!) örneğin İnkalar, Aztekler; batı medeniyeti tarafından yok ediliyor.. Batıdaki doğulu(!) vahşi Kızılderililer, medeniyetle tanışıyor! Fakat vahşiler medeniyete bir türlü alışamıyor, dolayısıyla medeniyet içinde onlara yaşam hakkı kalmıyor! Köleye çevrilecek insan dahi kalmayınca ne oluyor? Afrika’dan “avlanan” kara derililer, zincirlenerek gemilere yükleniyor ve henüz keşfedilen kıtaya taşınarak  “Yeni Dünya” köle pazarına çevriliyor.. “Derileri gibi kara kaderli”  insanlarla dolu İspanyol gemilerindeki “kölelere,” medeni İngilizler kendi ülkelerinde satmak için el koyuyor! İspanya, İngiltere’yi “korsanlık yapmakla!” suçlayarak medeniyet arz ediyor!

Mehmet Akif, “emperyalist paylaşım savaşlarından ilkinin yaşandığı” yıllarda sömürgeci zihniyetin medeniyet anlayışını görüyor ve işte diyerek gösteriyor: “Medeniyet dediğiniz maskara mahluku görün / Tükürün maskeli vicdanına asrın, tükürün..”

Çanakkale’de yırtılmıştı sömürgecilerin medeniyet maskesi.. Yırtık maskeden görülmüştü emperyalizmin vahşi yüzü.. Millî Mücadele yıllarında “Korkma!” diye haykırmıştı Akif; “Medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar!”

Bugün Ortadoğu coğrafyasına baktığımızda gördüğümüz ne? “Medeniyet dediğin takma dişli canavar!”

Selam ve saygılar… ozdemirgurcan23@gmail.com