Fer Hukuk ve Danışmanlık Bürosu Kurucu Avukatı Ceza Hukuku Avukatı Talat Fer, Deprem Sonrası Yaşanan Mal Kayıplarındaki Hak Sahipliği Hakkında Konuştu…
“Yerinde Dönüşüm Yapacak Olanlar Sözleşme Maddelerine Çok Dikkat Etmeli…”
Fer Hukuk ve Danışmanlık Bürosu Kurucu Avukatı Ceza Hukuku Avukatı Talat Fer ve Üye Avukatı Kübra Erden Öztürk, 6 şubat depremlerinde yaşanan mal kayıpları sonrası yaşanan hak sahipliği ile ilgili açıklamalarda bulundu. Kentsel dönüşüm, yerinde dönüşüm gibi konularda yapılması gerekenlere de değinen Fer ve Öztürk, müteahhitler ile yapılan sözleşmelerdeki tüm maddelere tek tek dikkat edilmesinin önemine vurgu yaptı.
Babasını da depremde kaybeden kendisi de 8 saat sonra enkazdan kurtarılan Fer Hukuk ve Danışmanlık Bürosu Kurucu Avukatı Ceza Hukuku Avukatı Talat Fer, konuşmasına 6 Şubat felaketinde kaybettiğimiz canlarımıza rahmet, yakınlarına da başsağlığı dileyerek başladı.
Mal varlığı zarar gören kişilerle ilgili dikkat edilmesi gereken hususlardan bahseden Avukat Fer; “Burada dikkate değer husus örneğin depremde bir binanın yıkıldığını düşünelim ve bu binanın içerisinde 10 farklı kat maliki olduğunu düşünelim. Daha sonrasında hükümet kanalıyla bir takım yardımlar meydana geliyor. Bu yardımlarda herhangi bir sıkıntı yok, problem yok. Tabi ki evraksal konuda, prosedür işlemlerde tabi ki aksamalar meydana geliyor ama asıl hukuksuzluk çok daha farklı yerde meydana gelmektedir.
Asıl dikkate değer husus burada müteahhitler aracılığı ile gerçekleşmektedir. Maalesef depremden nasibini alamayan müteahhitlerimiz, tabii ki hepsini kastetmiyoruz. Burada çok daha kurumsal, çok daha işini seven, çok kaliteli müteahhitlerimiz de var. Sözümüz asla onlara değil. Fakat aralarında kolay para kazanmayı kendine meslek haline getiren bir takım kişilerden bahsetmek isterim. Şimdi on farklı kat maliki bir kurul toplantısı yapıyor ve biz bu binamızı tekrardan inşa etmek istiyoruz diyorlar. Bir inşaat mühendisine, bir müteahhide başvurma zorunluluğu doğuyor. Nitekim tekrardan projenin çizilmesi, belediyeden izin aşamaları ortaya çıkıyor. Öncelikle hükümet kanalı projeler çizilip belediyeden ruhsat alındıktan sonra belirli aşamalarda belirli ödenekler çıkartıyor.
Yani temsilen konuşuyorum, inşaatın temel aşamasına gelindiği zaman belli bir meblağ ödeneği müteahhitin hesabına yatırıyor. Su basmanından sonra belli bir meblağ ödeneği müteahhitin hesabına yatırıyor. Birinci kattan sonra yine belli bir meblağ yatırıyor gibi gibi. İnşaat son katına geldiği zaman en son ki kısmı yatırıyor ve bunu belli yüzdeliklere bağlıyor.
Fakat müteahhitlerimiz bu ödeneklerin dışında kat maliklerinden arsa paylarına da ipotek vermelerini istiyor. İşte burada asıl hukuksuz, mesnetsiz durumlar meydana geliyor. Yasa dışı olan durum şu. Zaten müteahhit orada kat maliklerinden ya belli meblağlar topluyor bu yerinde dönüşümle ilgili ayrıca hükümet kanalından ödeneğini alıyor. Ayrıca taşınmazın yani oradaki arsa payı, sonuçta ortada bir taşınmaz kalmadı, kat malikinin orada bir arsa payı söz konusu. Arsa payını da kendi lehine ipotek ettiriyor. Bunu yapmamaları lazım. Yani burada bir hukuk dışı durum söz konusu.
Tabii ki burada dikkate değer husus kat maliklerinin kat karşı inşaat sözleşmesi, yerinde dönüşüm sözleşmeleri veyahut buna benzer tüm sözleşmeleri işinde uzman bir avukattan yardım alarak düzenlemiş olmaları gerekiyor.
Bu kişilerin yüzde doksanı şu anda konteynerda yaşıyor. Konteynerda yaşam sürebilmek çok zor, yazın çok sıcak, kışın çok soğuk, yalıtım sıkıntıları var. Tabii ki denize düşen yılana sarılır misali müteahhide öyle güveniyorlar ki tamam diyor yeter ki benim dairem eski konumuna gelsin ben ne gerekiyorsa yaparım, imzayı da atarım noterden de bunu tasdik ederim. Bu yanlış, daha sonrasında telafisi imkansız sonuçlar meydana geliyor.
Kat malikleri, müteahhitlerle gerçekleştirmiş oldukları sözleşmelerde her bir maddeyi ayrı ayrı kontrol etmesi gerekiyor. Burası çok çok önemli, bu hususlara dikkat ederlerse çok daha farklı durumlar meydana gelebilir” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Öztürk; “Birden Fazla Taşınmaz Sahipleri Hak Kayıpları Yaşayabiliyor”
Fer Hukuk ve Danışmanlık Bürosu Üye Avukatı Kübra Erden Öztürk de birden fazla evi yıkılmış hak sahiplerinin nasıl bir yol izleyeceklerine dair bilgiler aktardı. Avukat Öztürk; “Taşınmazları yıkılan vatandaşlarımızın zaten devlet kanalıyla kredi ve hibe desteği adı altında bir yerinde dönüşüm projesi var. Aynı zamanda hak sahipliğiyle ilgili de TOKİ projeleri mevcut. Zaten şu anda baktığımızda TOKİ’lerde şehirlerimizde 11 ilde hızlı bir şekilde yapılmaya başlandı ve bitenler de teslim ediliyor. Ancak burada şöyle bir husus ortaya çıkıyor. Vatandaşların da aklında ister istemez bu sorular meydana geliyor. TOKİ aldıkları zaman yerinde dönüşümde herhangi bir şekilde destek alamadıklarından dolayı birazcık mağdur duruma geldiler.
Öncelikle hak sahipliği için iki yol veriyor devlet politikasına baktığımızda bizlere. Hak sahipliğine TOKİ olarak kabul edersek yerinde dönüşüme herhangi bir şekilde girme şansımız olmuyor. Yerinde dönüşümde de zaten kredi ve hibe desteği var biliyorsunuz. Aynı zamanda bir müteahhitli anlaşılıyor. Müteahhitlerin kredi ve hibe dışında ekstra para talep etmeleri, vatandaşların mağduriyetini kullanarak sebepsiz zenginleşme çabasından başka bir durum değildir. Aynı zamanda zaten müteahhitlerin ekstradan belirli meblağlar talep etmeleri bir suç teşkil etmektedir. İnsanların bunlara dikkat ederek hareket etmesini öneririz ve aynı zamanda yapılan tüm bu işlemlerde uzman bir avukattan veya alanında uzman bilir kişilerden destek alınmaları gerektiğini düşünüyoruz.
Vatandaşlarımızda şöyle bir problem daha var. bir kişinin yıllarca emekler verip edindiği birden fazla taşınmazlarında yıkımlar söz konusu oldu. Ancak devletin sağladığı hibe ve kredi desteği olsun, hak sahipliğinden kaynaklı olarak TOKİ desteği olsun sadece bir taşınmazlarına tekabül ediyor. Bundan kaynaklı insanlar hak kayıpları yaşıyor maalesef” şeklinde konuştu. (Haber: Helga TERBİYELİ)
