5 bin yıllık geçmişi bulunan ve milattan önce 545 yılında önemli bir yerleşim merkezi olan antik kent İsos’u (Epifenia) ayağa kaldırmak için 75 bin TL ödenek ayrılarak başlatılan kazı çalışmaları devam ediyor. Hatay Müze Müdürlüğü arkeologlarından Ömer Çelik başkanlığında 30 kişilik kazı ekibi, 3 ayrı noktada çalışmaları yoğunlaştırdı. Kazı alanının batısında Roma yolunun bir kısmı açığa çıkarıldı. Bulunan yolun, sütunlu yol olduğu kesinleşti. Roma yolunun kuzey doğusuna kadar devam eden çalışmalarda dükkanların olduğu kısma ulaşıldı. Buradaki kazılarda mozaikler bulundu.
Arazinin doğusuna uzanan noktada Odeon mimarisine rastlanıldı. 6 yıldır devam eden çalışmalarda daha önce Bizans askerlerinin kullandıkları hamam kalıntılarına ulaşılmıştı. Son çalışmalarda; Abbasi, Bizans ve Roma dönemlerine ait önemli yerleşim alanları bulundu.
Kazı alanında tepelik bir bölgede yapılan çalışmalarda ise Roma dönemine ait amfi tiyatro bulundu. İnsanların oturdukları alanın açığa çıkarıldığı kazılarda, tiyatro sahnesinin de ortaya çıkarılması için çalışmalar sürdürülüyor.
İsos’taki çalışmaların tamamen bitmesiyle, ilçenin bir müze şehir halini almasının amaçlandığını ifade eden Erzin Kaymakamı İskender Yönden, hedeflerinin ilçe turizmine katkı sağlamak olduğunu belirtti. Erzin-Dörtyol karayolunda bulunan şehrin yavaş yavaş gün yüzüne çıktığını anlatan Yönden; “İsos antik kentinin burada olduğu yönünde bilgiler vardı. Yer altı filmi çekildi. Belli noktalar vardı, onlar ortaya çıktı. Bu sene onları biz gün yüzüne çıkarıyoruz. Sayın valimin, bakanlığın desteğiyle verilen parayla burada kazılar yapılmaya başlandı. Ki burada bir tiyatro bulundu. Amfi tiyatronun var olduğunu zaten biliyorduk ama gözümüzle görmeye başladık. Hemen karşımız da şehrin merkezi olan nokta. Neredeyse konsül merkezinin olduğu nokta, artık gün yüzüne çıkmaya başladı” dedi.
Kazı yapılan bölgenin, Makedonya Kralı Büyük İskender ile Pers Kralı Darius’un tarihteki büyük savaşının yapıldığı yer olduğuna vurgu yapan Yönden; “Biz burayı bir açık hava müzesi, tematik bir müze haline getirmeyi düşünüyoruz. Zaten sayın valimizin hazırladığı Turizm Altyapı Planı’nda tematik müze çalışması var. Burada bir Efes yatıyor. Biraz daha gün yüzüne çıkmaya başlayacak. Burası bir turizm kenti haline gelecek. Çünkü İsos Harabeleri çok kıymetli bizim için. Daha önceki çalışmalarda hamam bulundu. Bunlarla beraber eksikler tamamlanıyor. Beklentimiz buranın bir müze şehir haline gelmesi” diye konuştu.