Baharın hemen öncesinde, havada, suda, toprakta birer hafta aralıklarla oluştuğu varsayılan ısı yükselişlerinin fotoğrafına düşürdüğümüz sıcaklığın adıdır cemre..
“Yakmayacak derecede ısısı olan, ısı veren” tanımıyla kayıtlıdır sıcak sözcüğünün gerçek anlamı duyularımızda.. Ve fakat mecazi anlam boyutlarında, misliyle fazlasını duyumsarız ısısını sıcaklığın.. Gözlerden gönüllere düşen cemrelerin ışık gölge sarmalında, neşe hüzün diyalektiğindeki fotoğraflarında mesela..
Sessizce düşer cemreler, gizlidir izleri.. Belirtilerini duyumsarız düştüğü yerlerdeki yükselen sıcaklığın ısılarında.. Resim diliyle okuruz izlerini havada, suda, toprakta..
Her yıl, düşen üç cemrenin fotoğraf altı yazılarını okuruz miladi geçmişle hicri gelecek arasında asılı duran ömür takvimimizin bahara koşan yapraklarında..
20 Şubatta havaya düşen cemreyle yükselir sıcaklığı mevsimdeki resimlerin.. Göçmen kuşlar iz bulur cemreli göklerden.. Suya düşen cemreyle erir buzları göç yolundaki nehirlerin, göllerin.. Toprağa düşen cemreyle kırılır kolu kanadı soğuğun, kırılmadan kolu kanadı kuşların ulaşırlar yeniden eski konaklarına.. Her yıl yinelense de kısır bir döngü değil cemreli sıcaklığın ısı dönüşümlü hareketi.. Çünkü çoğalarak döner göçmen kuşlar güz öncesi geldikleri iz üzerinden..
Doğanın soğuk sıcak diyalektiğinde ısı kendiliğinden hareket etmez.. Hareketin nedeni cemrelerdir diyebiliriz bu anlamda.. Dünyamızın havasına, suyuna, toprağına düşen hareket habercileri ya da..
Konar göçer bir ömür sürecinde bu doğanın içindeyiz bizler de.. İz bulup göklerden dönebilmek göçtüğümüz yere, konaklayabilmek yeniden.. Ve fakat nasıl? Gönlümüze düşen cemrelerle elbette.. Duyumsayabilmek mesela Tanpınar’ın, “Ne içindeyim zamanın, Ne büsbütün dışında, Yekpare geniş bir anın, Parçalanmaz akışında” dizelerinde cemreli sıcaklığı; çıkabilmek mesela İsmet Özel’in, “Mataramdaki suya tuz ekledim, azığım yok / uzak yola çıkmaya hüküm giydim / bir hayatı, ısmarlama bir hayatı bırakıyorum” dizeleriyle yollara.. Ve yazabilmek N.Fazıl’dan, “Kendimin dışına çıkmak isterken kendime rast geldim! Körlüğü zedeledim!” cümlelerini cemreli fotoğraflarımızın altına..
Düşen cemrelerle yükseliyor mademki düştüğü yerlerin sıcaklığı, sorabiliriz bu bağlamda yüksek ateşli sayıklamalar içinde, nereye düşer hüznümüzün cemresi? Suskun dudaklarımızda bekleyen ayrılık şarkılarına mı? Sarışın serumların sessiz damlalarına mı düşer sayrılığımızın? Çığlığı sağır, ışığı kör aynalarına mı düşer yoksa yalnızlığımızın?
“Gözlerimde kan pıhtısı bir tarih / Cemrelerin gül rengi korlandığı günlerden / Ve çığlığımda ay kesiği / Mevsimlerin kül rengi karlandığı günlerden.” Cemreli bu fotoğraf, Münir Rahim Harputlu’nun hayat albümünden.. (‘Fotoğrafa Altyazı’, G.Özdemir, Gizli Defter, s.31)
Orhan Veli, “Anlatamıyorum” adlı şiirinde dizelerle resimlemeye çalışır gönlüne düşen cemrelerin neşesini hüznünü.. “Ağlasam sesimi duyar mısınız, Mısralarımda, Dokunabilir misiniz, Gözyaşlarıma, ellerinizle, Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel, Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu, Bu derde düşmeden önce. // Bir yer var biliyorum, Epeyce yaklaşmışım, duyuyorum, anlatamıyorum.”
Cemal Süreya, cemrelerin düştüğü yerde duyumsadığı ısıyı, neşe hüzün sarmalı bir dizede çektiği fotoğrafta anlatır; “Gülün tam ortasında ağlıyorum.”
Kimi şiirleri okurken, kimi şarkıları dinlerken bir gelincik açar neşeyle göğsümüzde.. Kırmızı bir gülden su içer yüreğimizde hüzün.. Orhan Seyfi’nin “Veda” adlı şiirinden cemreli dizeleri okurken mesela.. “Gelse de en acı sözler dilime, Uçacak sanırdım birkaç kelime. Bir alev halinde düştün elime, Hani ey gözyaşım akmayacaktın?”
Gözyaşı yoksa, ya buzlanmıştır yüreğimizde cemreli sıcaklık ya da buharlaşmıştır.. C.Rumi, “Her gün bir yerden göçmek ne iyi, Her gün bir yere konmak. Bulanmadan donmadan akmak ne güzel!” dizeleriyle çeker hayatımızın panoramik fotoğrafını.. “Hepsinden iyice, Bir gönüle girmektir” dizelerini yazar Yunus da tüm fotoğraflarımızın altına..
Bahardan güze, neşeden hüzne gönlümüze düşen cemrelerin ısısının düşmeyeceği umudumuz hep sıcak kalsın..
Selam ve saygılar… ozdemirgurcan23@gmail.com
